Drie innovaties op een rij binnen Gynaecologie AZ Sint-Elisabeth
Dr. Pieter Mulier is diensthoofd van de Dienst Gynaecologie bij AZ Sint-Elisabeth. Het team bestaat uit acht collega’s: dr. Anne-Marie Waterschoot, dr. Els Keymeulen, dr. Ann Mortier, dr. Stefanie Lambrecht, dr. Toenga De Vos, dr. Liesbet Lagaert en dr. Nele Loret. In totaal zijn we met 10 collega’s met de twee toegelaten artsen van AZ Glorieux die ingrepen uitvoeren in AZ Sint-Elisabeth, nl. dr. Guillaume Coelis en dr. Elke Van den Abbeele.
De dienst bestaat uit meerdere pijlers: Verloskunde, een erkende Fertiliteitskliniek, een erkende Borstkliniek, benigne Gynaecologie en de Gynaecologische pelviene Oncologie . Deze laatste tak werd uitgebouwd in samenwerking met dr. Coelis van AZ Glorieux.
Dr. Mulier: ‘Ik ben als gynaecoloog bij AZ Sint-Elisabeth gestart in 1991. Ik had van bij het begin oog voor innovatie binnen mijn vakgebied. Zo introduceerden we vrij vroeg onderwaterbevallingen bij AZ Sint-Elisabeth. Dat kreeg destijds veel tegenwind. We waren de eerste materniteit in Oost-Vlaanderen die deze manier van bevallen aanbood. De verbouwing van de materniteit, met verlosbaden, biedt ook een antwoord op de grotere vraag om thuis te bevallen. Naast een huiselijke omgeving van de materniteit hebben we uiteraard alle apparatuur in huis om, indien nodig, adequaat te reageren. Ik heb me vrij snel toegelegd op de borstpathologie en gynaecologische ingrepen, waar de nieuwe operatietechniek, vNOTES, in thuishoort.
Wat is vNOTES?
Op 16 februari 2022 paste dr. Mulier voor het eerst de vNOTES-techniek toe tijdens een baarmoederverwijdering. vNOTES staat voor ‘Vaginal Natural Orifice Transluminal Endoscopic Surgery’. Door middel van minimale invasieve chirurgie wordt er gebruik gemaakt van de natuurlijke toegangsholtes zoals de vagina. De meest frequent uitgevoerde vNOTES-operatie is de hysterectomie: het verwijderen van de baarmoeder. Voorheen werd de baarmoeder abdominaal verwijderd. Daarna volgde de laparoscopische operatie.
Dr. Mulier: ‘De vNOTES-operatietechniek is een Belgische uitvinding van professor Jan Baekelandt uit Bonheiden. Deze techniek wordt nu wereldwijd toegepast. Zijn geniaal idee bestond eruit de kijkoperatie te combineren met de klassieke vaginale chirurgie. Hij startte een samenwerking op met een bedrijf dat een speciale gel ontwikkelde die je kan doorprikken en die zich nadien weer naadloos afsluit. Het grote voordeel van deze techniek is dat je als chirurg een goed zicht hebt en dieper kan opereren, tot bijvoorbeeld de eierstokken.’
‘De transvaginale weg (vNOTES) combineert de voordelen van een kijkoperatie met die van de klassieke vaginale chirurgie. Op deze manier wordt de minst invasieve natuurlijke toegangsweg gebruikt. Onder de visuele controle van een vergrotende camera en met fijne endoscopische instrumenten kan er precies en snel geopereerd worden. De chirurg en assistenten zitten hierbij in een betere ergonomische houding om met meer precisie te werken. Sedert de start voerde ik ongeveer honderd vNOTES-operaties uit.'
Voordelen vNOTES-operatie-techniek voor patiënten?
Dr. Mulier: ‘vNOTES is een tweede revolutie in de gynaecologische chirurgie. Dankzij deze nieuwe techniek kunnen dezelfde operaties uitgevoerd worden zonder een litteken te maken in de buikwand. Hierdoor hebben patiënten minder postoperatieve pijn, herstellen ze nog vlotter en kunnen ze het ziekenhuis sneller verlaten. Een ander voordeel is dat de eileiders in dezelfde ingreep ook vlot meegenomen kunnen worden. Het verwijderen van de eileiders verkleint het risico bij de ontwikkeling van eierstokkanker op latere leeftijd.’
Voordelen voor patiënten:
- Geen zichtbare littekens
- Lagere druk in de buik en dus minder pijn na de ingreep
- Sneller herstel en korter verblijf in het ziekenhuis (meestal dagopname)
Magnetische zaadjes (Pintuition): Innovatieve techniek voor aanduiden van borsttumoren
Dr. Mulier: ‘We gebruiken sinds kort ‘magnetische zaadjes’ voor het aanduiden van borsttumoren. Voorheen gebeurde dat met een metalen draadje met weerhaak, geplaatst door de radioloog voor de operatie. Met dit nieuwe Pintuition-apparaat kan de radioloog het magnetisch zaadje inplanten in de tumor. Met een sonde meten we hoeveel millimeter we verwijderd zijn van dat magnetische zaadje tijdens een operatie. Op die manier kunnen we tumoren die we niet kunnen voelen zorgvuldiger verwijderen.’
'Het grote voordeel is dat het ‘zaadje’ weken en dagen voor de operatie kan geplaatst worden. Met het draadje kon dat niet, omdat dat ook oncomfortabel is voor de patiënt. Dat geeft chirurgen meer vrijheid voor het inplannen van de operaties.‘
Robotoperaties met Da Vinci Xi
Met de komst van de derde Da Vinci robot, is het nu ook mogelijk om complexe gynaecologische ingrepen uit te voeren. De robot biedt de specialist verbeteringen zoals een nog scherper en natuurgetrouwer driedimensionaal beeld met hoge resolutie en uitvergrote weergave.
‘De Da Vinci Xi-robot wordt gebruikt voor operaties die moeilijk via vaginale weg uitgevoerd kunnen worden door bijvoorbeeld vergroeiingen. Ook in de gynaecologische oncologie, waarbij we lymfeklieren dienen te verwijderen, biedt de robot ons een veel beter zicht. Minimaal invasief, goede zichtbaarheid, verkleinde bewegingen… We staan aan het begin van operaties met de Da Vinci Xi en hopen in de toekomst nog veel patiënten verder te helpen met deze nieuwe technologie.
Dr. Mulier: “Om deze complexe ingrepen samen uit te voeren volgden dr. Coelis en ik hiertoe de klassieke robotopleiding met vervolmaking in Turijn. Dankzij een goede samenwerking tussen de beide diensten van AZ Glorieux en AZ Sint-Elisabeth kunnen we meer patiënten helpen met deze nieuwe technologie”.’
