Percutane ablatie: minder invasieve behandelmethode voor tumoren
Sinds november 2024 heeft AZ Glorieux een erkenning verkregen van het RIZIV voor percutane ablatie, een techniek die de oncologische zorg in de Vlaamse Ardennen naar een hoger niveau tilt. ZORG-ziekenhuizen is daarmee een van de dertig centra in België en het enige in de Vlaamse Ardennen met deze erkenning. We spraken met dr. Wouter van Riel (Chirurgie), dr. Florence Van Ryckeghem (Medische Oncologie), dr. Ivan De Pauw (Radiologie) en dr. Arne Impens (Radiologie) die deze techniek in de praktijk brengen.
Microgolven tegen kanker
Wat is percutane ablatie?
Dr. Wouter van Riel: “ Percutane ablatie is een minimaal invasieve behandeling waarbij tumorcellen met behulp van een naald of sonde worden vernietigd door hitte of koude. Dit gebeurt onder beeldgeleiding (zoals echografie, CT of MRI). Hoewel er diverse technieken bestaan – radiofrequentieablatie, microgolfablatie, cryoablatie en IRE – hebben wij bewust gekozen voor microgolfablatie vanwege de significante voordelen die deze methode biedt.”
Dr. Florence Van Ryckeghem: “Je kan het vergelijken met radiotherapie, waarbij we energie uiterst gericht in de tumor brengen. Deze aanpak past perfect in de hedendaagse oncologische evolutie: een gepersonaliseerde combinatie van lokale en systemische behandelingen, met minimale risico’s en maximaal effect voor elke individuele patiënt.”
Dr. Wouter van Riel: “Microgolfablatie combineert eenvoud met geavanceerde precisie. We werken met een compacte maar krachtige generator die microgolven produceert. De speciale naald die we in de tumor positioneren, is verbonden met deze generator en beschikt over een ingenieus koelingssysteem dat continu wordt gevoed met fysiologisch water, voor de perfecte temperatuurregulatie.”
Percutane ablatie is geen volledig nieuwe behandeling, maar een verfijnde uitbreiding van bestaande methoden. Door de procedure van het operatiekwartier naar de CT- afdeling te verplaatsen, maken we de techniek toegankelijker en minder invasief voor de patiënt.
Hoe lang duurt zo’n percutane ablatie voor een patiënt?
Dr. Wouter van Riel: “De actieve behandeling per letsel is beperkt tot maximaal twaalf minuten – dit is de bovengrens die de generator toelaat.”
Dr. Arne Impens: “De exacte duur varieert natuurlijk per patiënt. We investeren de nodige tijd in zorgvuldige planning, voorbereiding en positionering. De eigenlijke energietoediening blijft echter gelimiteerd tot maximaal twaalf minuten per letsel, wat de belasting voor de patiënt vermindert.”
Wat zijn de voordelen van microgolfablatie ten opzichte van andere technieken?
Dr. Wouter van Riel: “Een van de meest significante voordelen is het bereik: met microgolfablatie kunnen we letsels tot 5 centimeter effectief behandelen, terwijl radiofrequentieablatie beperkt blijft tot 3 à 3,5 centimeter. Daarnaast verloopt de procedure merkbaar sneller en – van cruciaal belang voor complexe gevallen – kunnen we ook tumoren aanpakken die zich in de nabijheid van grote bloedvaten bevinden. Bij een ablatie ontstaat het zogenaamde ‘heatsink effect’. De normale bloedtemperatuur van 36-37 graden kan de effectiviteit van de radiofrequentieablatie, die temperaturen tot 90 graden bereikt, significant verminderen door het omringende weefsel af te koelen. Dit resulteert soms in een onvolledige ablatie. Bij microgolfablatie is dit ongewenste effect aanzienlijk gereduceerd. “
Dr. Florence Van Ryckeghem: “Deze techniek is een waardevolle uitbreiding in ons aanbod. Hoewel we al ablaties uitvoerden in het operatiekwartier, kunnen we dit nu op een minder invasieve manier realiseren. Dit maakt een wereld van verschil voor onze patiënten en verbetert hun algehele behandelervaring.”
Dr. Arne Impens: “Patiënten profiteren van een korter ziekenhuisverblijf, wat zowel het herstel als het comfort bevordert. Daarnaast kunnen we nu ook adequate hulp bieden aan patiënten die voorheen geen kandidaat waren voor chirurgische interventies vanwege hun medische voorgeschiedenis of comorbiditeiten zoals cardiovasculaire aandoeningen.”
Dr. Ivan De Pauw: “Deze evolutie sluit aan bij de hedendaagse visie op gezondheidszorg: kortere ziekenhuisopnames en minder invasieve ingrepen resulteren in kostenefficiëntere zorg zonder in te boeten aan kwaliteit. Naarmate we meer expertise opbouwen en de klinische resultaten blijven overtuigen, zal deze techniek voor steeds meer tumortypes de conventionele chirurgische ingreep vervangen.”
CT-geleiding: preciezer en minder invasief
Wat is het verschil tussen een percutane ablatie en de eerdere manier van ableren?
Dr. Wouter van Riel: “Tot voor kort voerden we deze procedures uit in het operatiekwartier onder laparoscopische en echografische begeleiding. De transitie naar CT-begeleiding maakt de procedure nog toegankelijker en minder invasief voor de patiënt, wat volledig past binnen onze visie op patiëntgerichte zorg.”
Dus de hele procedure vindt nu plaats op de CT-afdeling?
Dr. Arne Impens: “Inderdaad, en dit biedt een bijkomend voordeel: we hebben directe visuele controle via CT-beelden om te verifiëren of de tumor volledig is behandeld. Dit verhoogt de precisie en effectiviteit van elke interventie.”
Is het resultaat dan onmiddellijk zichtbaar?
Dr. Arne Impens: “Absoluut. We kunnen direct de behandelde zone visualiseren en evalueren. Het behandelde weefsel vertoont duidelijk waarneembare verschillen ten opzichte van gezond weefsel, wat ons waardevolle realtime informatie verschaft.”
Dr. Ivan De Pauw: “Deze directe feedback stelt ons in staat om, indien nodig, de behandeling bij te sturen. Als we constateren dat een bepaald gebied niet volledig is behandeld, kunnen we de procedure verlengen om het bereik te vergroten en een optimaal resultaat te garanderen. Deze flexibiliteit en precisie waren voorheen ondenkbaar.”
Voor welke tumoren is deze techniek geschikt?
Dr. Arne Impens: “We richten ons initieel op levertumoren, omdat de techniek daar al uitgebreid gevalideerd is. In de nabije toekomst willen we echter ook nier-, long- en botletsels behandelen, waardoor we het toepassingsgebied verbreden.”
Dr. Wouter van Riel: “Percutane ablatie verrijkt ons aanbod, maar vervangt niet alle bestaande behandelingen zoals chirurgische resectie mét ablatie. Ons uitgangspunt blijft onveranderd: we kiezen altijd voor de minst invasieve en meest effectieve behandeling voor elke individuele patiënt.”
Dr. Florence Van Ryckeghem: “Elke casus wordt individueel geëvalueerd tijdens een gespecialiseerde MOC (Multidisciplinair Oncologisch Consult). Tijdens dit overleg bepalen we gezamenlijk de optimale behandelstrategie, waarbij we rekening houden met alle relevante factoren voor de patiënt.”
Expertise en samenwerking als sleutel tot succes
Dr. Florence Van Ryckeghem: “Het kernteam van de MOC percutane ablatie bestaat uit dr. van Riel als chirurg, dr. De Pauw of dr. Impens als radioloog en mijzelf als oncoloog. We nodigen ook altijd de huisarts van de patiënt en de verwijzende arts-specialist uit om deel te nemen. Zij zijn onze belangrijkste partners in de oncologische zorgketen. Deze multidisciplinaire benadering waarborgt een holistisch behandelplan voor elke patiënt.”
Dr. Ivan De Pauw: “Een cruciale factor in ons succes is de aanwezige expertise binnen ons team. We bouwen voort op jarenlange klinische ervaring in deze specifieke behandelingsdomeinen.”
Dr. Florence Van Ryckeghem: “Ja, klopt. Deze ervaring is onmisbaar voor optimale resultaten. Dr. van Riel heeft al heel wat ervaring met ablatietechnieken. Percutane ablatie is geen volledig nieuwe behandeling, maar een verfijnde uitbreiding van bestaande oncologische behandelingsmethoden.”
Dr. Wouter van Riel: “We combineren complementaire specialismen: mijn ervaring met ablatietechnieken wordt perfect aangevuld door de expertise van onze radiologen op het gebied van percutane puncties. Deze synergie stelt ons in staat om complexe casussen met vertrouwen te benaderen.”
We nodigen altijd de huisarts uit voor het MOC. Zij zijn onze belangrijkste partners in de oncologische zorgketen. Deze multidisciplinaire benadering waarborgt een holistisch behandelplan voor elke patiënt.
Een stap voorwaarts in oncologische zorg
De erkenning van het RIZIV voor percutane ablaties in ZORG-ziekenhuizen betekent een stap voorwaarts in de regionale oncologische zorg. Deze techniek biedt nieuwe perspectieven voor patiënten in de Vlaamse Ardennen, inclusief degenen voor wie chirurgische ingrepen tot nu toe onmogelijk waren vanwege hun gezondheidstoestand.
Percutane ablatie belichaamt de essentie van moderne oncologie: gepersonaliseerde, minder invasieve behandelingen die de levenskwaliteit van patiënten centraal stellen en tegelijkertijd optimale therapeutische resultaten nastreven.
Meer informatie of doorverwijzen?
Verwijzers die een mogelijke kandidaat voor ablatie willen aanmelden, kunnen eenvoudig contact opnemen:
Dr. Wouter Van Riel:
- Secretariaat Heelkunde: 055 23 35 95 / 055 23 36 06
- E-mail: wouter.vanriel@azglorieux.be
- Online afsprakenboek
